Γιόκο Ονο: Επρεπε να φτάσει στα 81 της για να αναγνωριστεί ως πρωτοπόρος της τέχνης
.jpg)
«Αυτή που έπρεπε να ανέβει ο Τζον ήταν πολύ ψηλή» έλεγε προ ημερών η Ονο σε συνέντευξή της, περιγράφοντας ένα έργο που παρουσιάζεται από χθες σε ρετροσπεκτίβα της στο Μουσείο Γκούγκενχαϊμ στο Μπιλμπάο. Ενα έργο που ονομάζεται «Yes Painting» και περιλαμβάνει μια σκάλα που οδηγεί στο ταβάνι, από όπου κρέμεται ένας μεγεθυντικός φακός. Την είχε ανέβει και ο Λένον το 1966, στην γκαλερί Indica του Λονδίνου. Οταν είχε κοιτάξει με τον φακό στο μεταλλικό πλαίσιο που ολοκλήρωνε το σύνολο, είχε δει τα μικροσκοπικά γράμματα της λέξης «ναι».
Η δυσκολία της ανάγνωσης αντανακλούσε τη δυσκολία της Ονο να ξεπεράσει έναν φρέσκο χωρισμό. Το πιο φιλομαθές από τα Σκαθάρια μάλλον ενδιαφερόταν για κάτι τέτοια και όσα ακολούθησαν θα περιγράφονταν ως μια από τις δημοφιλέστερες ιστορίες αγάπης - στην καλή περίπτωση. Στην κακή, η Ονο ήταν μια μαυροφορεμένη ημίτρελη που διέλυσε τους Beatles και έπεισε τον Λένον να καπηλευτεί αφελώς το αίτημα για παγκόσμια ειρήνη. Μέχρι τουλάχιστον να τον πυροβολήσουν.
Στην αναδρομική του Γκούγκενχαϊμ πάντως, που διαρκεί μέχρι τον Σεπτέμβριο, το «Yes Painting» δεν βρίσκεται ως νοσταλγικό σουβενίρ. Αποτελεί μέρος μιας συλλογής με εγκαταστάσεις, σχέδια, φιλμ που καλύπτει όλη τη δημιουργική περίοδο της καλλιτέχνιδος και σύμφωνα με αρκετούς αποδεικνύει ότι η Ονο υπήρξε μια πρωτοπόρος. Η μαγνητοσκόπηση μιας μύγας που σουλατσάρει σε ένα γυναικείο μηρό λ.χ. θυμίζει μετέπειτα έργα του Ντέμιαν Χερστ. Μια καρέκλα τυλιγμένη με ύφασμα που μοιάζει σαν το δέρμα της θα μπορούσε να ανήκει στη Ρέιτσελ Γουάιτριντ. Το «Μισό Δωμάτιο», μια εγκατάσταση με αντικείμενα διχοτομημένα, έχει ήδη επαινεθεί ως σκηνικό για μπεκετικό μονόλογο.
Παρουσιάστηκε το 1967 σε ένα Λονδίνο που θεωρούσε την εννοιολογική τέχνη τη διανοουμενίστικη πλευρά της χίπικης βλακείας. Στο Τόκιο από την άλλη, λίγα χρόνια πριν, η «φεμινιστική» περφόρμανς «Cut Piece», στη διάρκεια της οποίας το κοινό με τη βοήθεια ψαλιδιού, έκοβε λίγο λίγο τα ρούχα της Ονο μέχρι που απέμενε με τα εσώρουχά της, είχε αντιμετωπιστεί κάπως καλύτερα. Είτε έτσι είτε αλλιώς, η Ονο μισήθηκε αρκούντως από τους Βρετανούς, πλην του Λένον φυσικά, με τον οποίο η σχέση της ξεκίνησε ως καλλιτεχνική συνεργασία.
Οι κριτικές λένε ότι το φάντασμά του πλανιέται στην έκθεση, όπως όμως και η αίσθηση ότι η Ονο, στα 81 της, τελικά δικαιώνεται. «Οι περισσότεροι δεν ήθελαν να ξέρουν και εγώ δεν ήθελα να εξηγώ» έλεγε σε εκείνη την προ ημερών συνέντευξή της. «Η τέχνη μου διέφερε από αυτό που τότε θεωρούνταν τέχνη. Η σκέψη μου ήταν ότι μια ημέρα, πενήντα, εκατό χρόνια μετά, οι άνθρωποι μπορεί και να την ανακάλυπταν».
Πηγή:tanea.gr