Μυρτώ Δημητρίου: "Το να μπορείς να μεταμορφώνεις ένα κομμάτι χαρτί σε ό,τι φανταστείς είναι μία μοναδική αίσθηση"
.JPG)
Συνέντευξη: Μαίρη Κάντα
Η Μυρτώ Δημητρίου είναι Κοινωνική Ανθρωπολόγος και η μοναδική Ελληνίδα Instructor origami, μίας εικαστικής ιαπωνικής τέχνης. Στη συνέντευξη που έδωσε μιλάει για το origami και για το εγχείρημα της να δημιουργηθεί μια γιγάντια κουκουβάγια στη Αθήνα με τη συμμετοχή 20.000 ατόμων για την κατάκτηση του ρεκόρ Γκίνες. Η ίδια έχει ήδη κατακτήσει το Ρεκόρ Γκίνες για την δημιουργία του μεγαλύτερου origami του κόσμου στη Θεσσαλονίκη τον Μάιο του 2012, σε συνεργασία με τον Δήμο Θεσσαλονίκης. "Μου αρέσει πάντα να βάζω νέους στόχους, προσπαθώντας να ξεπεράσω το εαυτό μου! Η διαδικασία της μάθησης, της εξέλιξης και των νέων προκλήσεων νομίζω ότι δεν σταματάει ποτέ. 'Ενα από τα όνειρά μου που ακόμα δεν έγινε πραγματικότητα είναι το να δημιουργήσω την δική μου οικογένεια" δήλωσε η Μυρτώ Δημητρίου.
Τι είναι το origami;
Το origami, η ιαπωνική χαρτοδιπλωτική, είναι μία εικαστική τέχνη αλλά ταυτόχρονα και τρόπος διασκέδασης. Αυτή η τεχνική ξεκίνησε στην Ιαπωνία το 790 μ.Χ. (“ όρι”= δίπλωμα και “κάμι”= χαρτί), και εξελίσσεται μέχρι σήμερα, όπου διδάσκεται και σαν μάθημα στα σχολεία. Με το origami σου δίνεται η δυνατότητα να δημιουργήσεις, να εκφραστείς, να χαλαρώσεις ενώ παράλληλα τονώνεται η αυτοπεποίθηση μιας και από το πρώτο κιόλας τσάκισμα το αποτέλεσμα είναι τέλειο.Έχει δε εφαρμογές σε πολλούς τομείς από τα μαθηματικά, την ιατρική, την αρχιτεκτονική, τη διαστημική μέχρι και την νανοτεχνολογία!Υπάρχει ακόμα και η τεχνική του kirigami, στην οποία χρησιμοποιούμε και ψαλίδι, καθώς και το storygami, που απευθύνεται σε μικρότερα παιδιά. Διηγούμαστε μία ιστορία, ένα παραμύθι, κάνοντας ταυτόχρονα και τις τσακίσεις στο χαρτί μαζί με τους μικρούς μας φίλους, οι οποίοι μένουν έκπληκτοι βλέποντας το αποτέλεσμα που έχουν στα χέρια τους.
Έχετε σπουδάσει Κοινωνική Ανθρωπολογία, θέατρο και ΜΜΕ. Η ενασχόλησή σας με το origami πώς ξεκίνησε;
Η γνωριμία μου με αυτή την τέχνη έγινε όταν σπούδαζα στο Ithaca College στη Νέα Υόρκη. Μετά από επτά χρόνια ενασχόλησης απέκτησα το δίπλωμα από τον Παγκόσμιο Ιαπωνικό Οργανισμό. Είμαι πολύ περήφανη μίας και είμαι η μοναδική ελληνίδα που έχει το αντίστοιχο δίπλωμα.
Τι είναι αυτό που σας γοήτευσε στη συγκεκριμένη εικαστική τέχνη;
Γοητεύτηκα από την φιλοσοφία και την κουλτούρα που περικλείει αυτή η τόσο σημαντική τέχνη! Είναι πραγματικά συναρπαστικό να ασχολείσαι με το origami! Είναι μια τέχνη που σε κερδίζει από το πρώτο «τσάκισμα» του χαρτιού με τις απεριόριστες δυνατότητές της! Έχει τόσα πολλά μυστικά που τα ανακαλύπτεις σιγά-σιγά, η ικανοποίηση που νοιώθεις δημιουργώντας με τα χέρια σου και οι δρόμοι που σου ανοίγονται, η ενεργοποίηση της φαντασίας σου και το τελικό δημιούργημά σου που ούτε και εσύ το είχες καλά-καλά φανταστεί όταν ξεκινούσες αυτήν την διαδικασία! Η επικοινωνία που έχεις με τον ίδιο σου τον εαυτό, η γαλήνη που αισθάνεσαι, η ξεκούραση του μυαλού, η χαλάρωση, η ικανοποίηση με το αποτέλεσμα, είναι λίγα από τα συναισθήματα που νοιώθεις με την ενασχόληση σου με το origami! Η μεγαλύτερη όμως ικανοποίηση είναι ότι μπορείς όλα αυτά να τα μεταβιβάσεις και σε άλλους ανθρώπους βλέποντας και την δεκτικότητα με την οποία τα αποδέχονται η χαρά σου είναι ακόμη μεγαλύτερη!
Το 2012 στη Θεσσαλονικη δημιουργήθηκε το μεγαλύτερο origami του κόσμου για το βιβλίο των Ρεκόρ Guinness. Πώς νοιώσατε όταν επετεύχθηκε ο στόχος σας;
Είμαι ενθουσιασμένη γιατί ένα από τα μεγαλύτερα όνειρά μου έγινε πραγματικότητα. Δημιουργήσαμε το μεγαλύτερο origami του κόσμου, κατακτώντας μία θέση στο βιβλίο των Ρεκόρ Γκίνες. Στις 31 Μαίου 2012, σε συνεργασία με το Δήμο Θεσσαλονίκης, την Αντιδημαρχία Νεότητας, Αθλητισμού και Εθελοντών, κάτω από την αιγίδα της Ιαπωνικής Πρεσβείας δημιουργήσαμε στην πλατεία Αριστοτέλους, την εικόνα του Λευκού Πύργου με 40.000 χάρτινα νούφαρα σε 403 τ.μ. Συμμετείχαν πάνω από 10.000 άτομα που είχαν παρακολουθήσει τα εκπαιδευτικά προγράμματα που παρουσιάζω για όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης, καθώς και τα σεμινάρια- εργαστήρια ενηλίκων. Σπάσαμε το προηγούμενο ρεκόρ των 320τ.μ. που κατείχε από το 2008 το Χονγκ Κονγκ.Μ’ αυτόν τον τρόπο θέλαμε να δώσουμε μια διέξοδο μέσα από την τέχνη και ταυτόχρονα μηνύματα αισιοδοξίας, δημιουργίας, εθελοντισμού, ανακύκλωσης και προστασίας του περιβάλλοντος. Μέσα από τα διεθνή ειδησεογραφικά πρακτορεία που μετέδωσαν το γεγονός, η Θεσσαλονίκη προβλήθηκε σε όλα τα μήκη και τα πλάτη του κόσμου, συμβάλλοντας στην ανάπτυξη του τουρισμού και την ανάδειξη της πόλης. Η προετοιμασία αυτού του εγχειρήματος κράτησε περίπου δύο χρόνια, αλλά οι κόποι και η κούραση ανταμείφτηκαν μιας και καταφέραμε το στόχο μας.Πρέπει να τονίσω ότι κάθε χρόνο η επιτροπή των Guinness δέχεται περίπου 50.000 αιτήσεις.Από αυτές πολύ λίγες πληρούν τα αυστηρά κριτήρια και συγκεκριμένα το ποσοστό έγκρισης των αιτήσεων παγκοσμίως ήταν 5,3%.Κάθε Βιβλίο Γκίνες περιλαμβάνει περίπου 4.000 ρεκόρ, τα καλύτερα-σύμφωνα με τους κριτές- που πέρασαν από τη διαδικασία πιστοποίησης. Η δική μας χαρά είναι διπλή: όχι μόνο κερδίσαμε το Ρεκόρ Γκίνες στη Θεσσαλονίκη, αλλά επιλέχθηκε για να συμπεριληφθεί και στο Βιβλίο Γκίνες 2014.
Φέτος τον Μάρτιο, θα προσπαθήσετε να κάνετε κάτι ανάλογο στη Αθήνα. Μιλήστε μας γι αυτό το εγχείρημα. Πόσο δύσκολο ή εύκολο είναι;
Νέο Ρεκόρ Γκίνες στην Αθήνα. Θέλοντας να συνεχίσω να δίνω αισιόδοξα μηνύματα, έκανα πρόταση στον Δήμο Αθηναίων για την κατάκτηση του Ρεκόρ Γκίνες και στην Αθήνα η οποία αγκαλιάστηκε με τον ίδιο ενθουσιασμό, όπως και στην Θεσσαλονίκη. Σε συνεργασία με τον Δήμο Αθηναίων, τον Οργανισμό Πολιτισμού, Αθλητισμού και Νεολαίας του Δήμου Αθηναίων (Ο.Π.Α.Ν.Δ.Α.), κάτω από την αιγίδα της Ιαπωνικής Πρεσβείας, της Γενικής Γραμματείας Νέας Γενιάς, του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, του Υπουργείου Τουρισμού με την υποστήριξη της Ένωσης Ξενοδόχων Αθηνών-Αττικής, από τον Οκτώβριο 2013- Μάρτιο 2014 πραγματοποιώ Έκθεση, Παρουσιάσεις και εργαστήρια ORIGAMI στο Πολιτιστικό Κέντρο Κάτω Πετραλώνων.Τα εργαστήρια παρακολουθούν μαθητές Πρωτοβάθμιας, Δευτεροβάθμιας και Τριτοβάθμιας εκπαίδευσης καθώς και ενήλικες.Στις 18 Μαρτίου 2014 στο Γήπεδο του Μετς θα δημιουργήσουμε με τη συμμετοχή περίπου 20.000 ατόμων την εικόνα μιας πελώριας κουκουβάγιας –ως σύμβολο σοφίας και έμβλημα της Αθήνας- χρησιμοποιώντας ως μονάδα χάρτινα λουλούδια, σε 500τ.μ. Προσκαλούμε λοιπόν όλα τα σχολεία και τους ενήλικες να δηλώσουν συμμετοχή στη μεγάλη αυτή προσπάθεια! Ήδη έχουμε πάρα πολλές συμμετοχές από σχολεία, αλλά και μεμονωμένα άτομα που θέλουν να βάλουν το «νουφαράκι» τους σ’ αυτή τη διοργάνωση.Είναι μία δύσκολη προσπάθεια αλλά με σωστό συντονισμό, προγραμματισμό, με μεγάλη προετοιμασία και φυσικά μέσα από τη συνεργασία μπορούμε να καταφέρουμε όλους τους στόχους μας.
Τι μηνύματα θέλετε να δώσετε με αυτό το εγχείρημα;
Μέσα από αυτή τη δράση θέλουμε να δώσουμε μηνύματα αισιοδοξίας, δημιουργίας, χαράς, εθελοντισμού, προστασίας του περιβάλλοντος και παράλληλα να προβάλλουμε τη χώρα μας και τα σύμβολά της σε όλο τον κόσμο.
Πώς καταφέρατε να συνδυάσετε τις σπουδές της κοινωνικής ανθρωπολογίας με το origami;
Ως κοινωνική ανθρωπολόγος, έχω συνδυάσει την ελληνική παράδοση με την ιαπωνική αυτή τέχνη, αναπαριστώντας μοτίβα κεντημάτων με χαρτί, από τη συλλογή κεντημάτων της Αμαλίας Μεγαπάνου, του Μουσείου Μπενάκη. Μία συλλογή έργων μου είναι εμπνευσμένη από τα ψηφιδωτά του Αρχαιολογικού Μουσείου Θεσσαλονίκης που δημιούργησα με χάρτινες ψηφίδες! Επίσης δουλεύω πάνω σε θέματα της αρχαίας Ελλάδας και της ελληνικής μυθολογίας, αναπαριστώντας τη Μέδουσα, τη Λερναία Ύδρα αλλά και αρχαία μουσικά όργανα και κοσμήματα καθώς και τα στεφάνια της Βεργίνας. Είναι μεγάλη χαρά και τιμή που το έργο μου «Dragon Boat» είναι το μοναδικό που επιλέχθηκε από την Ελλάδα, για να συμπεριληφθεί στη μόνιμη συλλογή του Μουσείου Origami του Τόκυο, η οποία ταξιδεύει σε όλο τον κόσμο.
Τι είναι για εσάς Τέχνη;
Η Τέχνη είναι πάνω απ’ όλα τρόπος έκφρασης. Ένα τρόπος να κάνουμε την πραγματικότητα όμορφη και πολύχρωμη σαν τα όνειρά μας. Επίσης μέσα από την τέχνη μπορούμε να ενώσουμε τους πολιτισμούς και τους λαούς.
Η τέχνη μπορεί να ανθίσει μέσα στα χρόνια της κρίσης; Τι πιστεύετε;
Ο πολιτισμός και η τέχνη είναι ακόμα πιο σημαντικό να καλλιεργούνται στα χρόνια της κρίσης. Δίνουν λύσεις και διεξόδους. Βοηθούν στον επαγγελματικό προσανατολισμό, διεγείρουν την φαντασία και γεμίζουν την ψυχή μας με θετικά μηνύματα και αισιοδοξία.
Κάνετε εργαστήρια origami. Ποιές είναι οι αντιδράσεις του κόσμου όταν ξεκινούν για να μάθουν origami;
Οι αντιδράσεις είναι πολύ θετικές.Με μεγάλο θαυμασμό βλέπουν τα έργα μου και δεν μπορούν να πιστέψουν ότι το μοναδικό υλικό που χρησιμοποιώ είναι το χαρτί, λέγοντάς μου ότι είναι πολύ δύσκολη τέχνη και ότι αυτοί δεν θα μπορέσουν ποτέ να δημιουργήσουν κάτι αντίστοιχο.Τους προτρέπω λοιπόν να δοκιμάσουν και μετά από λίγα λεπτά, όταν πια κρατάνε στα χέρια τους το δικό τους δημιούργημα δεν πιστεύουν στα μάτια τους.Όπως σε όλες τις εικαστικές τέχνες έτσι και στο origami υπάρχουν βαθμοί δυσκολίας! Με την κατάλληλη καθοδήγηση, ξεκινώντας από τα πρώτα στάδια και μαθαίνοντας τις διπλώσεις και τα τσακίσματα ο καθένας μπορεί σε 2-3 λεπτά να φτιάξει τα πρώτα του σχέδια.
Ποιοί μπορούν να μάθουν origami;
Το origami χρησιμοποιείται ως μέσο θεραπείας τόσο στα παιδιά για την εξάσκηση της μικρής κίνησης των χεριών, για χαλάρωση- ανάπτυξη συγκέντρωσης και δημιουργικότητας σε ενήλικες, όσο και για τους μεγαλύτερους στην πρόληψη και καταπολέμηση του Αλτσχάιμερ.Ο καθένας μπορεί να δημιουργήσει, χωρίς καθόλου κόστος, με το πιο απλό υλικό: το χαρτί! Κόλλες Α4, χαρτί περιτυλίγματος, χαρτάκια Post-it, κόλλες γλασέ, εφημερίδες, περιοδικά, ακόμα και χαρτοπετσέτες μπορούν γρήγορα και εύκολα να μεταμορφωθούν σε υπέροχα καλλιτεχνήματα για να στολίσουμε το σπίτι, το δωμάτιο αλλά και να κάνουμε δώρα στους φίλους μας.
Έχετε διδάξει origami σε πανεπιστήμια του Τόκυο και της Χιροσίμας. Πώς νοιώθατε τις στιγμές που Ιάπωνες μάθαιναν από εσάς την εικαστική αυτή τέχνη;
Είναι πραγματικά μεγάλη χαρά και τιμή η συνεργασία μου με Ιαπωνικά Πανεπιστήμια, όπου δίδαξα την εικαστική αυτή τέχνη τόσο σε παιδιά όσο και σε φοιτητές. Μέσα από τη διδασκαλία μου στα Ιαπωνικά πανεπιστήμια, αλλά και τη συμμετοχή μου στα Διεθνή συνέδρια origami έχω ως στόχο να προβάλω την Ελλάδα και τον πολιτισμό της. Με τα έργα μου, που είναι εμπνευσμένα από την ελληνική λαογραφία και ιστορία, αλλά και τη δημιουργία της ελληνικής σημαίας με τα παιδιά στην Ιαπωνία, προσπαθώ να μεταδώσω, ως πρέσβειρα, την αγάπη για τον ελληνικό πολιτισμό.
Έχετε σκεφτεί να φύγετε από την Ελλάδα για να ζήσετε μόνιμα στη Ιαπωνία;
Όταν ασχολείσαι με πράγματα που αγαπάς, δίνεις την ενέργεια, το μεράκι και την αγάπη σου, αν πιστέψεις πραγματικά στον εαυτό σου και στις δυνάμεις σου μπορείς να πετύχεις τα όνειρά σου σε όποιο μέρος και αν ζεις.
Noιώθετε ευτυχισμένη και πλήρης ή υπάρχει κάτι που λείπει από την ζωή σας;
Νοιώθω πολύ ευτυχισμένη γιατί μπορώ και ασχολούμαι με πράγματα που αγαπώ, μέσα από τα οποία νιώθω δημιουργική και αντλώ δύναμη.
Ποιο όνειρό σας δεν έχει πραγματοποιηθεί ακόμα;
Ένα από τα πράγματα που δε σταματώ να κάνω είναι το να ονειρεύομαι.Τα όνειρά μου περιλαμβάνουν νέες δημιουργίες και προκλήσεις, συνεργασίες, συγγραφή βιβλίων, ταξίδια, συλλογή εμπειριών.Το να δημιουργήσω τη δική μου οικογένεια είναι ένα από τα όνειρά μου- που ακόμα δεν έγινε πραγματικότητα.
"Οι περιπέτειες του Φρίξου" είναι ένα παραμύθι που έχετε γράψει. Θα μας μιλήσετε λίγο γι αυτό;
Το παραμύθι μου «Οι περιπέτειες του Φρίξου» από τις εκδόσεις Δια Βίου, συνοδεύεται από cd με την αφήγηση του παραμυθιού, ενώ τα τραγούδια ερμηνεύει ο Δημήτρης Ζερβουδάκης με την Παιδική Χορωδία του Πολιτιστικού Οργανισμού του Δήμου Καλαμαριάς.Ο Φρίξος είναι ένα μικρό επαναστατικό φιδάκι, που αγαπήθηκε πολύ από τα παιδιά. Θέλει οπωσδήποτε να αλλάξει το χρώμα του και βγάζοντας φτερά, να γίνει από εξερευνητής εδάφους-εδάφους, αέρος-αέρος. Τα ζωάκια που θα συναντήσει στο ταξίδι του, συμβάλλουν με τον τρόπο τους, για να μας δείξουν ότι ο καθένας μας είναι μοναδικός και μπορεί να κάνει τα όνειρά του πραγματικότητα, αρκεί να πιστέψει στην δύναμη που κρύβει μέσα του. Κάτω από την αιγίδα του Υπουργείου Πολιτισμού και με την έγκριση του Υπουργείου Παιδείας εντάχθηκε στα Εκπαιδευτικά Προγράμματα του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης και το παρουσιάζαμε δραματοποιημένο για 4 χρόνια.
Πείτε μας λίγα λόγια και για τα άλλα δύο βιβλία που έχετε γράψει.
Το πρώτο βιβλίο μου για την εικαστική τέχνη της χαρτοδιπλωτικής είναι το «Origami με φαντασία!», εκδόσεις Καλειδοσκόπιο. Το βιβλίο εξαντλήθηκε μέσα σε 7 μήνες, κυκλοφορεί η δεύτερη έκδοση, ενώ πάμε και για τρίτη. Περιλαμβάνει την ιστορία του origami, ιαπωνικούς μύθους καθώς και πολλά σχέδια με τις οδηγίες για να διπλώσετε και εσείς.Το δεύτερο βιβλίο είναι το «10 διακοσμητικά και λουλούδια origami», που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Καλειδοσκόπιο και περιλαμβάνει τα σχέδια και τις οδηγίες καθώς και τα αντίστοιχα χαρτάκια. Είναι το πρώτο από μια σειρά βιβλίων με διάφορες θεματικές και χαρτάκια, που θα κυκλοφορήσει.