Αναζητώντας τα χαμένα παιδιά...
Γράφει: Μαίρη Κάντα
Τα σχολικά βιβλία στοιβαγμένα με τάξη στη βιβλιοθήκη, η σχολική τσάντα δίπλα από το κρεββάτι....Γυάλινα μάτια, κεφάλι γερμένο προς τα κάτω, κατάξανθες μπούκλες, ένα μακρύ φουστάνι που κάποτε ήταν έντονο πράσινο, αλλά στο πέρασμα του χρόνου ξεθώριασε....Μοναδική παρέα της κούκλας αυτής στο κλειστό πια δωμάτιο δεκάδες λούτρινα ζωάκια που κοιμούνται στο μισοστρωμένο κάλυμμα του μικρού κρεβατιού. Το άφησαν έτσι. Όπως ήταν ακριβώς την μέρα που το αφεντικό των παιχνιδιών έκλεισε τη πόρτα του δωματίου....Όπως ακριβώς ήταν την μέρα που ένα μικρό παιδί εξαφανίστηκε...Κάποια παιδιά στο δρόμο για το σπίτι δεν έφτασαν ποτέ... Χιλιάδες γονείς σε όλο τον πλανήτη έχουν χάσει τα ίχνη των παιδιών τους και δεν παύουν ποτέ να τα αναζητούν..
Το πρόβλημα των εξαφανισμένων παιδιών αν και είναι μεγάλο θεωρείται υποτιμημένο ενώ η πληροφόρηση πάνω σε αυτό το θέμα είναι ελλιπής. Τα κρούσματα των εξαφανισμένων παιδιών αυξάνονται ραγδιαία τα τελευταία χρόνια.Ενδεικτικό είναι ότι μόνο στις Η.Π.Α. κάθε χρόνο αναφέρονται 800000 εξαφανίσεις παιδιών, στη Βρετανία αναφέρονται 105000 κρούσματα ενώ στη Γερμανία και στη Γαλλία 50000 και 39000 αντίστοιχα. Μα και στη Ελλάδα τα φαινόμενα των εξαφανισμένων παιδιών αποκτά ολοένα μεγαλύτερες διαστάσεις. Οι λόγοι για τους οποίους εξαφανίζεται ένα παιδί είναι πολλοί. Ένα μεγάλο ποσοστό εξαφανισμένων παιδιών οφείλεται στη απαγωγή τους από τον γονέα (γονική απαγωγή) ή από ένα άγνωστο. Επίσης, πολλά παιδιά πέφτουν θύματα λαθρεμπόρων για εκμετάλλευση οργάνων ή για εκμετάλλευση εργασίας. Ένα άλλο ποσοστό παιδιών απομακρύνονται ηθελημένα από το σπίτι.
Η βασική αιτία που ένα παιδί στη προεφηβική ή στη εφηβική ηλικία αποφασίζει να φύγει από το σπίτι του είναι η καταπίεση που πιστεύει ότι δέχεται από το οικογενειακό του περιβάλλον. Έναν άλλο σημαντικό παράγοντα που επισημάνουν οι ειδικοί είναι η κατάσταση που επικρατεί στο σπίτι. Τα παιδιά αποφασίζουν να φύγουν επειδή δεν αντέχουν τα φαινόμενα ενδοοικογενειακής βίας.Επιπροσθέτως ένας έφηβος μπορεί να εξαφανιστεί γιατί πήρε χαμηλό βαθμό στο σχολείο και ντρέπεται ή φοβάται την αντίδραση των γονιών του.
Στη χώρα μας, το τελευταίο διάστημα προκαλεί μεγάλη ανησυχία το γεγονός ότι έχουν αυξηθεί ραγδαία τα περιστατικά γονικής αρπαγής. Πολλοί είναι αυτοί που πιστεύουν ότι όταν ένα παιδί είναι μαζί με κάποιον που εμπιστεύεται, δεν βρίσκεται σε κίνδυνο και κατά συνέπεια, δεν θα πρέπει να θεωρείται εξαφανισμένο. Όμως αυτή η πεποίθηση είναι τελείως εσφαλμένη. Η γονική αρπαγή μπορεί να επιφέρει βλαπτικά σωματικά και συναισθηματικά αποτελέσματα στα παιδιά-θύματά της. Τα παιδιά-θύματα μπορεί να υποφέρουν από την έλλειψη επικοινωνίας με την οικογένεια και τους φίλους τους, να χάνουν την σταθερότητα σε θέματα εκπαίδευσης και να κρύβονται συχνά από τους ανθρώπους που βρίσκονται γύρω τους. Απομακρύνονται από οτιδήποτε οικείο σε αυτά, συμπεριλαμβανομένων των παιχνιδιών τους, των καθημερινών συνηθειών τους, του υπνοδωματίου τους, ακόμη και του ονόματός τους. Πολλοί λόγοι υπάρχουν για τους οποίους ένας γονιός μπορεί να απαγάγει το παιδί του και συχνά συμβαίνει σε συνθήκες έντονου άγχους και συναισθηματικής φόρτισης. Για κάποια μέλη της οικογένειας πρόκειται για μια απεγνωσμένη προσπάθεια να απομακρύνουν το παιδί από ένα περιβάλλον βίας στο σπίτι. Σε άλλες περιπτώσεις, το παιδί πέφτει θύμα γονικής αρπαγής για λόγους εκδίκησης, για να πληγωθεί η οικογένεια, αλλά και για επίδειξη ισχύος.
Για την πάταξη του φαινομένου εξαφανισμένων παιδιών, στη χώρα μας έχουν αναπτυχθεί κάποιοι μηχανισμοί. Ο τομέας της έρευνας των εξαφανισμένων παιδιών είναι στα χέρια της ΕΛ.ΑΣ με το σύστημα του AMBER ALERT του οποίου κύριος "διαχειριστής" στη χώρα μας είναι η οργάνωση "Το Χαμόγελο του Παιδιού", η οποία παίζει επικουρικά σημαντικό ρόλο στον τομέα αυτό.Το Amber Alert δημιουργήθηκε το 1996 σαν παρακαταθήκη της 9χρονης Amber Hagerman, ενός μικρού κοριτσιού, που απήχθη κάνοντας βόλτα με το ποδήλατό του και δολοφονήθηκε βάναυσα στο Arlington του Texas. Η τραγωδία τάραξε και εξόργισε την τοπική κοινωνία. Κάτοικοι επικοινώνησαν με ραδιοφωνικούς σταθμούς στην περιοχή του Dallas και τους πρότειναν να προβάλλουν ειδικά ενημερωτικά δελτία έτσι ώστε να συμβάλλουν στην πρόληψη παρόμοιων περιστατικών στο μέλλον. Ανταποκρινόμενοι στο αίτημα των πολιτών για την ασφάλεια των παιδιών η Ένωση Ραδιοφωνικών Παραγωγών του Dallas/Fort Worth σε συνεργασία με τις τοπικές Αστυνομικές Αρχές στο Βόρειο Texas, δημιούργησαν ένα καινοτόμο σύστημα έγκαιρης ειδοποίησης με σκοπό την ανεύρεση των παιδιών-θυμάτων αρπαγής.
Το πρόγραμμα Amber Alert υπό τον συντονισμό της Μ.Κ.Ο. «Εθνικό Κέντρο για τα Εξαφανισμένα και Κακοποιημένα Παιδιά» («National Centre for Missing and Exploited Children»), αποτελεί εθελοντική σύμπραξη Αστυνομικών Αρχών, Μ.Μ.Ε. και λοιπών φορέων (Ιδιωτικών και Κρατικών, Εταιρειών κινητής τηλεφωνίας, κ.α.) με σκοπό την άμεση ενεργοποίηση και προβολή έκτακτων δελτίων/μηνυμάτων σε περίπτωση απαγωγής ανηλίκου, όπου υπάρχουν βάσιμες υποψίες ότι το θύμα βρίσκεται σε άμεσο κίνδυνο. Τον Απρίλιο του 2003 το Amber Alert θεσμοθετήθηκε ως Εθνικό Πρόγραμμα αντιμετώπισης τέτοιων περιστατικών στις Η.Π.Α.Το πρόγραμμα Amber Alert συνίσταται σε: * Συμμετοχή των ραδιοφωνικών και τηλεοπτικών σταθμών, οι οποίοι υποχρεούνται να διακόπτουν ανά τακτά χρονικά διαστήματα το πρόγραμμά τους και να εκπέμπουν μηνύματα με πληροφορίες σχετικά με την εξαφάνιση του παιδιού, ενημερώνοντας έτσι χιλιάδες ακροατές και τηλεθεατές σε ολόκληρη την χώρα.
* Διαβίβαση του μηνύματος/προβολή πληροφοριών - σχετικά με το θύμα και το περιστατικό- στις οδικές ηλεκτρονικές σημάνσεις, στο metro, στα πορθμεία, στους σταθμούς τραίνων, αστικών λεωφορείων, στα σύνορα, στα μέσα μεταφοράς (πλοία, αεροπλάνα, τρένα κ.α.), στα ηλεκτρονικά παιχνίδια, στα κινητά τηλέφωνα, στους βομβητές, μέσω e-mail, fax και γενικά σε κάθε μηχάνημα/εξάρτημα/συσκευή που μπορεί να εμφανίσει και να διαδώσει άμεσα πληροφόρηση.
* Λήψη πληροφοριών και στοιχείων σχετικά με την απαγωγή στην Γραμμή SOS 1056 του συλλόγου και σε όλα τα Αστυνομικά τμήματα Στην άμεση αυτή πληροφόρηση βασίζονται οι Αρχές για τον έγκαιρο εντοπισμό του παιδιού και την ασφαλή επιστροφή του στην οικογένεια.
Ανακεφαλαιώνοντας, η εξαφάνιση παιδιών είναι ένα παγκόσμιο, καθημερινό κοινωνικό φαινόμενο που αφορά όλες και όλους μας. Δεν χρειάζεται να συμβεί σε εμάς για να ευαισθητοποιηθούμε. Εϊμαστε όλοι μέρος της ελληνικής κοινωνίας και έχουμε την δύναμη και το καθήκον να αγωνιστούμε προκειμένου να εκλείψει. Ας έχουμε τα μάτια μας ανοιχτά, ας είμαστε περισσότερο παρατηρητικοί, ας ενώσουμε τις δυνάμεις μας για να βρουν όλα τα παιδιά τον δρόμο της επιστροφής στο σπίτι τους